Հանձնարարություններ: Ձեռներեցություն

01.11-05.11

Թեմա 6-1, էջ 49

1․ Ի՞նչ է ուսումնասիրում մարքեթինգը

Մարքեթինգը գիտություն է ապրանքի վաճառքի մասին: Մարքեթինգը գործողությունների ամբողջություն է, որի շնորհիվ հնարավոր է բացահայտել հաճախորդների կարիքները և բավարարել դրանք՝ բարձրացնելով ապրանքի կամ ծառայության պահանջարկը:

Այն ուղղված է անհատների և մարդկանց խմբերի կարիքների և պահանջմունքների բավարարմանը, որոշակի արժեք ունեցող ապրանքներ/ծառայություններ ստեղծելու, դրանք առաջարկելու և փոխանակելու միջոցով:

2․ Ո՞րն է Պարետոյի օրենքը, կամ 80/20 սկզբունքը

Պարետոյի սկզբունք կամ ինչպես անվանում են փոքր ջանքերի կամ անհավասարակշռության սկզբունք:

Սկզբունքը պնդում է, որ շատ դեպքերում ջանքերի 20%-ը բերում է արդյունքի 80%-ին։ Օրինակ՝ աշխատանքում 80% արդյունք ստանալու համար Դուք ծախսում եք Ձեր ամբողջ ժամանակի ընդամենը 20%-ը: Այստեղից հետևում է, որ գործնականում մեր գործադրած ջանքերի մեծ մասը գրեթե կապ չունի ստացված արդյունքի հետ: 80/20 արտահայտությունը բացատրում է, որ 20% կատարված ներդրումները պատասխանատու են 80% արդյունքի համար:

01.11-05.11

Գիրքը

Թեմա 6-1, էջ 49

1․ Ի՞նչ է ուսումնասիրում մարքեթինգը

2․ Ո՞րն է Պարետոյի օրենքը, կամ 80/20 սկզբունքը

Պարետոյի սկզբունք կամ ինչպես անվանում են փոքր ջանքերի կամ անհավասարակշռության սկզբունք:

Հայոց լեզու Առաջադրանք

Անթերի կապույտ երկինք է` ուրացուցիչ պայծառ արև։ Ժայռուտի վրա լուրթ երկնքի ներքո երևում է Երերույքի տաճարը թևաթափ, հսկայի նման լռության և ժամանակի մեջ սուզված։ Տուֆը Անիինն է արևի շոյանքի տակ երբեմն այրող, երբեմն քնքուշ երանգավորումներով, նայած թե օրվա որ ժամն է։ Որմնասյուների ստվերները լոկ ստվերներ չեն, այլ հարթ պատերի ազնվությունը և վսեմությունը շեշտող թավշյա վրձնահարվածներ։ Տեղում գամվել եմ ու մտովի հաշիվ եմ անում, ուղիղ 1500 տարվա քարե հուշ է Երերույքը։

Հաշվետվություն

Ես Սամել Ավետիսյանս ընդունվեցի Մխիթար Սեբաստացու անվան կրթահամալիրի քոլեջ, ընտրել եմ գինե գործություն բաժինը։ Այս մեկ տարվա ընթացքում մասնակցել եմ տարբեր ճանփորդություների՝ այցելել եմ Արատես, Թալին,Էջմիյածին Մեղրաձոր : Քոլեջում ընկեր Արտակի հետ պատրաստել ենք խաղողի սպիտակ և կարմիր գինի ։Այցելել եմ գինու գործարաններ համտեսել եմ այնտեղ տարբեր գինիներ և վերջում նվիրել ենք մեր քոլեջում պատրաստած գինին։ Քոլեջում ձեռք եմ բերել մտերիմ ընկերներ։Տարվա վերջում ավարտական կուրսին օգնեցի իրենց վերջին զանգի հարցում և իմ մասնակցությունը ունեցա ։Այսքանով փորձեցի ներկայացել իմ մեկ տարվա հաշվետվությունը ◦

Դալմայի այգի

Մենք առավոտյան, ընկեր Արտակի հետ միասին, քոլեջի բակից շարժվեցինք դեպի՝ Դալմայի այգի, որտեղ խաղողի վազերը խնամքի կարիք ունեին։ Երբ հասանք տեղ սկսեցինք վազերի շուրջը մաքրել մոլախոտերից։ Նաև փայտեր ամրացրեցինք տնկիների կողքին։ Տնկիները չորացած էին։ Ջրեցինք և խնամեցինք տնկիները։

Ֆեմինիզմ

Ֆեմինիզմը քաղաքական և սոցիալական շարժումների և գաղափարախոսությունների ամբողջություն է, որն ունի մեկ ընդհանուր նպատակ՝ սեռերի համար սահմանել, զարգացնել և հասնել հավասար քաղաքական, տնտեսական, մշակութային, անձնական և սոցիալական իրավունքների: Ֆեմինիստական շարժման կարևոր նպատակներից է կանանց համար կրթական և մասնագիտական հնարավորությունների հաստատումը, այդ իրավունքների հավասարեցումը տղամարդկանց իրավունքներին։Ֆեմինիստական շարժման արշավների հիմնական պայքարը կանանց իրավունքների համար է։ Նրանք պայքարում են կանանց ընտրական իրավունքի, կանանց աշխատելու իրավունքի, աշխատավայրում հավասար իրավունքների և հավասարաչափ վարձատրության, սեփականություն ունենալու, կրթություն ստանալու, պայմանագրեր կնքելու, ամուսնության մեջ հավասար իրավունքներ ունենալու, ինչպես նաև հղիությամբ և երեխայի խնամքով պայմանավորված ժամանակավոր անաշխատունակ համարվելու իրավունքի համար։

Մեխանիկական շարժում,հետագիծ,նյութական կետ,արագություն

Առարկայի տեղափոխությունը տարածության մեջ ժամանակի ընթացքում կոչվում է մեխանիկական շարժում:

Կյանքի դաս համար մեկ

Ամեն ինչ գտնվում է շարժման մեջ, և ամեն ինչ փոփոխվում է:

Մենք բոլորս պիտի փոխվենք:

Մարմնի հետևից թողաց գիծը կոչվում է հետագիծ:

Նյութական կետ է կոչվում այն մարմինը որի չափերը կարելի է ամտեսել:

Արագությունը դա միավոր ժամանակում անցած ճանապարհն է:

Անցած ճանապարհը դա հետագծի երկարություն է

V=S:t

Ռութ Բարի

Ռութ Բարի (նոյեմբերի 19, 1917 – օգոստոսի 25, 2005[1]), ամերիկացի մաթեմատիկոս, որը հայտնի է գրաֆների տեսության և հոմոմորֆիզմի բնագավառում իր աշխատանքներով: Լեհ-հրեա գաղթականների դուստր: 1966 թվականից նա Ջոն Վաշինգտոնի համալսարանի պրոֆեսոր էր:Ռութը մեծացել է Բրուքլինում և 1949 թվականին ավարտել է Բրուքլինի քոլեջը մաթեմատիկայի բակալավրի աստիճանով: Շարունակելով ուսումը Ջոնս Հոփքինսի համալսարանում՝ 1943 թվականին ստացել է մագիստրոսի կոչում՝ ընդունվելով առաջին դոկտորանտուրան: 1966 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական թեզ՝ «Քարտեզների բացարձակ նվազեցում՝ ոչ ավելի, քան 19 մարզերում» թեմայով[3]: Քարտեզի կրճատման խնդիրը 1913 թվականին առաջադրվեց Ջ.Բ. Բիրխոֆի կողմից[4], նրա ղեկավարի գիտական ղեկավարը, Դ.Կ. Լյուիսը[5]:

Երեք դուստրերի է դաստիարակել. բնապահպան ակտիվիստ Ջուդի Բարի, գիտական լրագրող Ջին Կոլատ և արվեստի պատմաբան Մարթա Բարի:

Արշակունիներ Հայոց պատմություն

Հայ – պարթևական համագործակցության շնորհիվ դարում Արշակունիների հարստության գահակալության ներքո Հայաստանը վերականգնում է քաղաքական իր անկախությունը, նախկին հզորությունը և տարածաշրջանային նշանակությունը:

Արշակունիներ, պարթևական արքայատոհմ։ Մ. թ. ա. 247 թվականին իշխանության է հասել Պարսկաստանում, և երկիրը կառավարել շուրջ կես հազարամյակ՝ մինչև մ. թ. 226 թվականը։ Այդ ընթացքում Մերձավոր Արևելքում տիրապետող էր հելլենիզմը:

Պարթև Արշակունիները կարողացել են իրենց գերիշխանությունը և տոհմական ճյուղերը հաստատել Մեծ Հայքում, Վիրքում և Աղվանքում: Հայաստանում բուն Արշակունիների իշխանությունը հաստատվել է մ.թ. 52 թվականից (Ըստ Մ. Խորենացու՝ Արշակունյաց հարստության հիմնադիրը Հայաստանում հանդիսացել է Վաղարշակ Ա-ն /մ.թ.ա. 247-225/, Արշակունի ծագում տալով նաև Արտաշեսյաններին) և իշխել մինչև մ.թ. 428 թվականը։ Վրաց Արշակունիների իշխանությունը տևել է մեկ դար՝ մ.թ. 189-284: Աղվանքում մազքթաց Արշակունիները իշխել են մ.թ. 1-ին դարից մինչև 510 թվականը։

Հայ Արշակունիների տիրապետության ժամանակ Մեծ Հայքի թագավորությունը կրել է քաղաքական, տնտեսական, մշակութային փոփոխություններ։ Դրանց մեջ առանձնանում է ավատատիրական կարգերի հաստատումը (3-5-րդ դարեր), քրիստոնեության ընդունումը (301) և հայ գրերի գյուտը (405)։ 387 թվականին Հայաստանը առաջին անգամ բաժանվել է Հռոմեական կայսրության և Սասանյան Պարսկաստանի միջև։ Արևմտյան հատվածում նոր թագավորներ չեն կարգվել, իսկ արևելյան հատվածում հայ Արշակունիներն իշխել են մինչև 428 թվականը։Տրդատ I

1․ Կառավարման թվականները- 66–88 թթ.

2․ Որպես թագավորության ղեկավար – րդատ Ա-ն վերադառնալով Հայաստան՝ զբաղվեց երկրի տնտեսության վերականգնմամբ եւ շինարարական աշխատանքներով։ Վերականգնվում է Արտաշատ մայրաքաղաքը, որը ստանում է նախկին շուքը։ Հռոմեացի պատմիչների վկայությամբ՝ այն կոչվում է «Ներոնեա»:

Մայրաքաղաքից ոչ հեռու՝ Ազատ գետի հոսանքով դեպի վեր՝ Գառնիում, կառուցվում է հզոր բերդ, ինչպես նաև արքայական բաղնիք և այլ կառույցներ։

3․ Որպես ռազմական գործիչ- Հռոմեական կայսրությունը պատերազմ սկսեց Պարթևաստանի և Տրդատի դեմ, որ որոշ ընդհատումներով տևեց 10 տարի (54-64)։ Առաջին փուլում Կորբուլոն զորավարը 58 թվականի գարնանը Կարին–Կարս–Արտաշատ ուղիով ներխուժել է Մեծ Հայք: Այդ նույն ժամանակ Միջին Ասիայի ցեղերի հարձակումների պատճառով Վաղարշը ստիպված զորքի մեծ մասը դուրս է բերում Մեծ Հայքից և ուղղում Միջին Ասիա։ Հռոմեացիները հասան Արտաշատ, գրավեցին և ավերեցին այն։ Տրդատն իր փոքրաթիվ ուժերով հեռանում է Ատրպատական, որի թագավորը նրա եղբայրն էր՝ Բակուրը։ 59 թվականին Կորբուլոնի զորքերը շարժվում են դեպի Տիգրանակերտ և հռոմեացիները գրավում են այն։ Հայոց գահին է բարձրանում Կապադովկիայի թագավորական ընտանիքից Տիգրան Զ-ն, որի գահակալությունը մեծ դժգոհություն է առաջացնում երկրում։ Շուտով Վաղարշն ու Տրդատը դարձյալ մեծ զորքով մտնում են Մեծ Հայք և ժողովրդի օգնությամբ գահընկեց են անում Տիգրանին, ով շուտով փախնում է երկրից։ 61 թվականին Կորբուլոնը Մծբին քաղաքում զինադադար է կնքում և Տրդատին ճանաչում Հայոց թագավոր։Արևելք է ուղարկվում նոր զորաբանակ՝ Պետոս զորավարի գլխավորությամբ։ 61 թվականի աշնանը հռոմեացիները դարձյալ ներխուժում են Մեծ Հայք և շարժվում դեպի Տիգրանակերտ։ Սակայն հայերի համառ դիմադրությունը ստիպում է Պետոսին կանգ առնել Հռանդեա կոչվող վայրում՝ Արածանի գետի հովտում։ Շուտով Պետոսի ճամբարը հայտնվում է հայ-պարթևական բանակի շրջափակման մեջ։ 62 թվականի գարնանը տեղի է ունենում Հռանդեայի ճակատամարտը, որտեղ հռոմեացիները ջախջախիչ պարտություն են կրում և Պետոսը հաշտություն է խնդրում։ Հաղթողները ծաղրուծանակի ենթարկելով հռոմեացիներին ստիպում են նրանց անցնել երեք նիզակներով պատրաստված «անարգանքի լծի» տակով:4․ Որպես դիվանագետ- Նա իր դիվանագիտության շնորհիվ կարողացավ պարտության մատնել, Հռոմին և դառնալ Հայոց թագավոր, նա կարողացավ դաշնակցել Պարսկաստանի դեմ, և պահպանել Հայաստանի անկախությունը ձուլման վտանգից:

5․ Որպես շինարար- Վերականգնվում է Արտաշատ մայրաքաղաքը, որը ստանում է նախկին շուքը։ Հռոմեացի պատմիչների վկայությամբ՝ այն կոչվում է «Ներոնեա»:

Մայրաքաղաքից ոչ հեռու՝ Ազատ գետի հոսանքով դեպի վեր՝ Գառնիում, կառուցվում է հզոր բերդ, ինչպես նաև արքայական բաղնիք և այլ կառույցներ։ Գառնու հեթանոսական տաճարը կառուցվել էր 77 թվականին՝ Հռոմի Կոլիզեյից 3 տարի առաջ։ Ենթադրվում է, որ տաճարը նվիրված է եղել արևի աստված Հելիոս-Միհրին: Միհրը, իբրև լույսի, ճշմարտության խորհրդանիշ, հաճախակի պատկերվել է ցուլի (խավարի) դեմ մենամարտելիս։ Տաճարի մոտ գտնվել է սպիտակ մարմարից քանդակված ցուլի կճղակ, որը պատկանել է քրիստոնեական կրոնի տարածման ժամանակ ոչնչացված հեթանոսական կուռքին: Այնտեղ կառուցվում է ամրոց ու բաղնիք։ Գառնիիում պահպանվել է հունարեն թողած հետևյալ արձանագրությունը6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Թեմայի մեջ չկար սխալ քայլեր, իսկ ճիշտ քայլերը դաշնակցելով Պարսկաստանի հետ հիմք դրեց Հայոց թագավորության Արշակունիների տոհմին:Սանատրուկ1․ Կառավարման թվականները- 88–110 թթ.2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Հույն պատմիչ Արիանոսը Սանատրուկին բնութագրում է որպես բոլոր գործերում խելամիտ, արդարադատ, պատերազմներում քաջակորով, կենցաղավարությամբ զուսպ ու չափավոր անձ, ինչպես լավագույնները հույների և հռոմեացիների մեջ։

3․ Որպես ռազմական գործիչ-Ըստ Մովսես Խորենացու, Սանատրուկը 91 թվականին արշավել է Աբգար Զ թագավորի (71-91) դեմ և գրավել ու Մեծ Հայքին է միավորել Օսրոյենե–Եդեսիայի թագավորությունը։ Գուտշմիդը դրանով է բացատրում Աբգարյան արքայացանկի ընդհատման տարիները (91–109)։ Ըստ հունա-հռոմեական պատմիչների Սանատրուկը տիրել է նաև Ասորիքի մի մասին։

4․ Որպես դիվանագետ –Սանատրուկը բարյացակամ հարաբերություններ է հաստատել ինչպես Պարթևական թագավորության, այնպես էլ Հռոմեական կայսրության հետ, զբաղվել շինարարական աշխատանքներով։ Տարոն գավառի արևմտյան կողմում՝ Արածանիի և Մեղրագետի միախառնման վայրում, հիմնել է նոր արքայանիստ Մծուրք քաղաքը, նպաստել երկրում առևտրի, արհեստների զարգացմանը։5․ Որպես շինարար – Տարոն գավառի արևմտյան կողմում՝ Արածանիի և Մեղրագետի միախառնման վայրում, հիմնել է նոր արքայանիստ Մծուրքքաղաքը, նպաստել երկրում առևտրի, արհեստների զարգացմանը։6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Սանատրուկը բարյացակամ հարաբերություններ է հաստատել ինչպես Պարթևական թագավորության, այնպես էլ Հռոմեական կայսրության հետ:Աշխադար1․ Կառավարման թվականները – 110–113 թթ.2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Աշխադար (ծն. և մահվան թթ. անհայտ), Հայոց թագավոր՝ 110-113 թվականներին։ Հաջորդը՝ Տրդատ Ա–ի, որդին՝ Պարթևաստանի Բակուր II թագավորի։ Գահ բարձրացավ Հռոմի և Պարթևաստանի փոխհամաձայնությամբ։ Պարթևաց Խոսրով I թագավորը 113 թվականին Աշխադարին գահազրկում է և փոխարենը նշանակում նրա եղբայր Պարթամասիրին։3․ Որպես ռազմական գործիչ – Տրայանոս կայսրը 114 թվականին արշավում է Արևելք, նվաճում Պաթևաստանը, գահընկեց անում Պարթամասիրին և Հայաստանը հայտարարում Հռոմի պրովինցիա։4․ Որպես դիվանագետ – տեղեկություններ չկան5․ Որպես շինարար- տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Վարեց պարսկամեդ քաղաքականություն ինչի պատճառով գահընկց արվեց և Հայաստանը կորցրեց իր անկախությունը:Պարթամասիր1․ Կառավարման թվականները – 113–114 թթ2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Առանց Հռոմի գիտության, Պարթամասիրին գահ է բարձրացրել Պարթևաց Խոսրով թագավորը՝ գահընկեց անելով նրա ավագ եղբայր Աշխադարին։3․ Որպես ռազմական գործիչ – 114 թվականին հռոմեական բանակը Սատաղից ներխուժել է Մեծ Հայք և շարժվել է դեպի Արտաշատ։4․ Որպես դիվանագետ- Վարեց սխալ դիվանագիտություն առանց Հռոմի տեղեկատվության դարձավ Հայոց թագավոր, Պարթևաց Խոսրով թագավորի կողմից:5․ Որպես շինարար- տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Վարեց պարսկամեդ քաղաքականություն ինչի պատճառով գահընկց արվեց և Հայաստանը կորցրեց իր անկախությունը:Վաղարշ I1․ Կառավարման թվականները – 117–144 թթ.2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Պարթևաց Խոսրով Ա արքայի աջակցությամբ հռչակվել Մեծ Հայքի թագավոր։ Նրա գահակալման տարիներն ընթացել են խաղաղությամբ և շինարարական աշխատանքներով։3․ Որպես ռազմական գործիչ- 116 թվականի ամռանը, գլխավորելով հռոմեական նվաճողների դեմ հայերի ազատագրական պայքարը, վերականգնել է երկրի անկախությունը և Պարթևաց Խոսրով Ա արքայի աջակցությամբ հռչակվել Մեծ Հայքի թագավոր։4․ Որպես դիվանագետ – Ճիշտ դիվանագիտության շնորհիվ վերականգնեց Հայաստանի անկախությունը: Տրայանոս կայսեր արկածախնդիր քաղաքականության ձախողումից և 140 թ. նրա մահից հետո, նոր կայսր Հադրիանոսը հարկադրված է եղել Մեծ Հայքից դուրս բերել հռոմեական զորքերը և ճանաչել Վաղարշի անկախությունը։5․ Որպես շինարար – Վաղարշը վերակառուցել է հին Վարդգեսավանը և իր անունով կոչել Վաղարշապատ քաղաքը, այժմ՝ Էջմիածին։6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Թվականի ամռանը, գլխավորելով հռոմեական նվաճողների դեմ հայերի ազատագրական պայքարը, վերականգնել է երկրի անկախությունը:Սոհեմոս–Տիգրան1․ Կառավարման թվականներըն- 144–161 թթ2․ Որպես թագավորության ղեկավար – ։ Սոհեմոսը հովանավորել է հելլենիստական մշակույթը, իր արքունիքում ապաստան տվել բանաստեղծ և պատմագիր Յամբլիքոսին, որը, ինչպես ենթադրվում է, այստեղ է «Բաբելոնականք» երկսիրությունը։3․ Որպես ռազմական գործիչ – 163–ի ամռանը հռոմեական լեգիոները՝ Ստատիոս Պրիսկոսի հրամանատարությամբ, ներխուժել են Մեծ Հայք, ավերել Արտաշատը և ձերբակալել Բակուր Ա–ին։ Մարկոս Ավրելիոս կայսրը (161-180) փորձել է Մեծ Հայքը վերածել հռոմեական նահանգի, բայց հայ իշխան Տրդատի գլխավորությամբ բռնկված ապստամբությունը ստիպել է Մեծ Հայքը ճանաչել «դաշնակից» թագավորություն։4․ Որպես դիվանագետ- Սխալ դիվանագիտության արդյունքում Հռոմը Սոհեմոսի գահակալումը դիտելով Հռանդեայի պայմանագրի խախտում:5․ Որպես շինարար – տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Սխալ դիվանագիտության արդյունքում Հռոմը Սոհեմոսի գահակալումըԲակուր I1․ Կառավարման թվականները – 161–163 թթ.2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Գահ է բարձրացել Պարթևաց Վաղարշ III թագավորի աջակցությամբ, հռոմեական դրածո Սոհեմոս թագավորի տապալումից հետո։ Բակուրի մասին տեղեկությունները կցկտուր են։3․ Որպես ռազմական գործիչ- Հռոմեական զորավար Ստատիոս Պրիսկոսը համառ կռիվներով գրավել է Արտաշատը և ձերբակալել Բակուրին։4․ Որպես դիվանագետ- Վարել է հակահռոմեական քաղականություն:5․ Որպես շինարար- տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Վարել է հակահռոմեական քաղականություն:Վաղարշ II1․ Կառավարման թվականները – 186–198 թթ2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Հռոմի դրածո Սոհեմոսի մահից հետո, օգտվելով կայսրության ներքին գահակալական կռիվներից, Վաղարշ Բ երկրից դուրս է քշել հռոմեական կայազորը և հռչակվել Մեծ Հայքի թագավոր։3․ Որպես ռազմական գործիչ – 193–ին Վաղարշ Բ հրաժարվել է օգնել Հռոմի արևելյան զորքերի հրամանատար և կայսերական գահի հավակնորդ Նիգերոսին, իսկ վերջինիս պարտությունից հետո բանակցել Սեպտիմիոս Սևերոս կայսեր հետ և կանխել նրա ներխուժման վտանգը։ Հայերին սիրաշահելու և հայ–պարթևական հնարավոր դաշնակցությունը կանխելու նպատակով, կայսրը բարեկամության դաշնագիր է կնքել Վաղարշ Բ–ի հետ, ըստ որի, Մեծ Հայքից դուրս են բերվել հռոմեական զորքերը, Հռոմը պարտավորվել է ամենայն դրամական գումար վճարել հայկական հեծելազորին՝ կովկասյանլեռնանցքները հրոսական ցեղերի ներխուժումից պաշտպանելու համար։4․ Որպես դիվանագետ – Վաղարշ Բ–ի խոհեմ արտաքին քաղաքականության շնորհիվ պահպանվել է Մեծ Հայքի անկախությանը, ի դեմս նրա, հիմնվել է հայ Արշակունիների ինքնուրույն և ժառանդական արքայատունը։5․ Որպես շինարար- տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Վաղարշ Բ–ի խոհեմ արտաքին քաղաքականության շնորհիվ պահպանվել է Մեծ Հայքի անկախությանը, ի դեմս նրա, հիմնվել է հայ Արշակունիների ինքնուրույն և ժառանդական արքայատունը։Խոսրով I1․ Կառավարման թվականները – 198–216 թթ.2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Գահակալման սկզբին Խոսրովն անցավ Կովկասյան լեռները, պատժեց խազրաց և բասլաց ցեղերն, ապահովելով պետության հյուսիսային սահմանները։3․ Որպես ռազմական գործիչ – Կարակալայի արարքը հռոմեացիների դեմ հանեց Հայոց բանակը, և նա հարկադրաբար ազատեց հայոց թագուհուն։ Խոսրով I-ը հիշատակվում է նաև Թեբեում գտնված եգիպտական արձանագրության մեջ։4․ Որպես դիվանագետ – Խոսրովն անցավ Կովկասյան լեռները, պատժեց խազրաց և բասլաց ցեղերն, ապահովելով պետության հյուսիսային սահմանները։5․ Որպես շինարար – տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Խոսրովն անցավ Կովկասյան լեռները, պատժեց խազրաց և բասլաց ցեղերն, ապահովելով պետության հյուսիսային սահմանները։ Սխալը ՝ գնաց Հռոմի Կարակալա կայսեր մոտ, և բանտարկվեց:Տրդատ II1․ Կառավարման թվականները – 217–252 թթ2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Հռոմի կայսրը ապստամբ հայերի դեմ է ուղարկում իր զորավարներից Թեոկրիտոսին, որ սակայն պարտություն է կրում և հեռանում Հայաստանից։ Հայոց գահ է բարձրանում Տրդատ Բ-ն։3․ Որպես ռազմական գործիչ – Տրդատ Բ-ն իր կառավարման ժամանակ, որդու Խոսրովի հետ միասին համառ ու երկարատև պայքար է մղում Սասանյան Պարսկաստանի դեմ։ Ի վերջո 252 թվականին Շապուհ I-ին հաջողվեց պարտության մատնել Տրդատին։4․ Որպես դիվանագետ- Մակրինոսը նույն տարվա հունիսի 8-ին Մծբինի մոտ պարտություն է կրում պարթևահայկական միացյալ զորքից և ստիպված է լինում բանտից ազատել դեռևս Կարակալլա կայսեր կողմից բանտարկված հայոց թագուհուն, ինչպես նաև Մեծ Հայքի թագավորությանն է վերադարձնում Փոքր Հայքն ու Գիմաթենե գավառը։5․ Որպես շինարար – տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Մակրինոսը նույն տարվա հունիսի 8-ին Մծբինի մոտ պարտություն է կրում պարթևահայկական միացյալ զորքից և ստիպված է լինում բանտից ազատել դեռևս Կարակալլա կայսեր կողմից բանտարկված հայոց թագուհուն, ինչպես նաև Մեծ Հայքի թագավորությանն է վերադարձնում Փոքր Հայքն ու Գիմաթենե գավառը։Արտավազդ V1․ Կառավարման թվականները- 252–262 թթ.2․ Որպես թագավորության ղեկավար- Արտավազդի մասին տեղեկությունները շատ կցկտուր են։ Գահակալել է Շապուհ I–ի օգնությամբ, երբ Մեծ Հայքը ենթարկվել էր Սասանյան Իրանի գերիշխությունը։3․ Որպես ռազմական գործիչ- Հռոմեական պատմիչ Տրեբելոս Պոլիոնոսը հաղորդում է, որ 260 թ–ին Արտավազդի զորքերը մասնակցել են Եդեսիայում Վալերիանոս կայսեր զորքերի դեմ Շապուհ I–ի շահած ճակատամարտին։4․ Որպես դիվանագետ – Վարել է հակահռոմեական քաղաքականություն5․ Որպես շինարար – տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր – Վարել է հակահռոմեական քաղաքականություն, Հռոմը թշնամացել է նաև Մեծ Հայքի հետ։Որմիզդ–Արտաշիր Սասանյան1․ Կառավարման թվականները- 262–272 թթ.

2․ Որպես թագավորության ղեկավար – Որմիզդ-Արտաշիր, առավել հայտնի է դինաստիական անվանմբ՝ Որմիզդ I Սասանյան, Սասանյան Պարսկաստանի թվով երրորդ շահնշանը (արքայից արքան), որը կառավարել է ընդամենը մեկ տարի՝ 270 թվականի մայիսից մինչև մյուս տարվա հունիսը։ Եղել է «Արյաց և անարյաց արքայից արքա» Շապուհ I-ի կրտսեր որդին, ով հոր կառավարման տարիներին եղել է Հայաստանի մարզպանը^[2]։

Հենց այդ հանգամանքով է պայմանավորված այն փաստը, որ հոր պարսից գահին բազմելուց հետո Որմիզդը հորջորջվում է նաև Մեծ Հայքի թագավորության արքա տիտղոսով։3․ Որպես ռազմական գործիչ- (252 կամ 253) մ.թ.-ին միայն պարսիկներին հաջողվեց վերջնական գրավել Հայաստանը, այն էլ Հայոց նախարար Արտավազդի (ըստ Լեոի՝ անվանված՝ Ոստանիկ /արքայազարմ/) ու իր համախոհների միջամտությամբ, որն էլ Շապուհ I-ի համաձայնությամբ դարձավ Հայոց թագավոր:4․ Որպես դիվանագետ – Պարսկաստանի հետ վատ հարարաբերությունների պատճառով ստեղծվեցին թշնամական հարաբերություններ:5․ Որպես շինարար – տեղեկություններ չկան

6․ Սխալներ և ճիշտ քայլեր –Ըստ որոշ պատմաբանների ենթադրության. Մ. Խորենացու <Հայոց Պատմությունում> Արտաշիր Պապականին վերագրվող՝ Հայաստանում կատարված շատ իրողություններ իրականում վերաբերվում են Որմիզդ Արտաշիրին: Ինչպիսիք են օրինակ՝ հայ-պարսկական ընդհարումների հետևանքով Հայաստանից գաղթած որոշ նախարարական տների ետ վերադարձնելը, պարսիկ զավթիչների դեմ ապստամբած նախարարների հետ բանակցելը (որին հակառակվեց Օտա Ամատունին), Արմավիրում, Բագավանում և Արտաշատում Հայ-Արամազդական կրոնի արձանների փշրելը և Որմզդական հուրի պաշտամունքի ուժեղացնելը, և վերջապես Մանդակունինների տոհմին կոտորելը (Արտավազդ Մանդակունին Հռոմ էր փախցրել Խոսրով Մեծի մանկահասակ որդուն՝ Տրդատին):

Տրդատ Գ1․ Կառավարման թվականները-(255 կամ 250 – 330)

2․ Որպես թագավորության ղեկավար- Հռոմեական զորքերի ուղեկցությամբ 287 թվականին Տրդատը գալիս է Մեծ Հայք՝ գահը վերադարձնելու։ Նրան է միանում նաև Անակի որդի երիտասարդ Գրիգորը՝ դառնալով արքայի հավատարիմ զինակիցը։ Նա Կեսարիայումքրիստոնեական կրթություն էր ստացել։ Պարսկաստանի դեմ տարած հաղթանակից հետո Տրդատ արքան առաջարկում է Գրիգորին ընծա մատուցել Անահիտ դիցուհուն։ Գրիգորը հրաժարվում է կուռքին զոհ մատուցել։ Իմանալով նաև, որ Գրիգորը Խոսրով թագավորին սպանած Անակի որդին է, Տրդատը պատվիրում է նրան գցել Արտաշատի զնդանը (Խոր Վիրապ), ուր Գրիգորը հրաշքով ապրում է 13 տարի։ Տրդատ Մեծը հրովարտակով կոչ է անում հպատակներին հավատարիմ մնալ հեթանոսական կրոնին և մահապատիժ է սահմանում քրիստոնյաների համար։3․ Որպես ռազմական գործիչ- Հռոմեա-պարսկական պատերզամները իրար հաջորդելով շարունակվում էին՝ կազմաքանդ անելով Հայաստանի տնտեսությունը։ Պատերազմի սկզբում առավելությունը պարսկական զորքերի կողմն էր, սակայն հռոմեացիները, համալրում ստանալով, 297 թվականին հայկական զորամասերի օգնությամբ հռոմեացիները սոսկալի պարտության մատնեցին պարսիկներին։ Ներսեհ արքան գերի ընկավ իր ողջ ընտանիքով հանդերձ։ Վերջինս ստիպված 298 թվականինՄծբինում հաշտության պայմանագիր կնքեց։4․ Որպես դիվանագետ – Կարողացավ Հռոմի հետ ճիշտ դիվանագիտության շնորհիվ դառնալ Հայոց արքա:5․ Որպես շինարար – տեղեկություններ չկան6․ Սխալներ , ճիշտ քայլեր – Ընդունեց քրիստոնեությունըԽոսրով Գ Կոտակ1․ Կառավարման թվականները – 330 – 3382․ Որպես թագավորության ղեկավար- 3․ Որպես ռազմական գործիչ4․ Որպես դիվանագետ5․ Որպես շինարար6․ Սխալներ , ճիշտ քայլեր

Вклад России в мировую науку

Какие географические открытия были сделаны российскими путешественниками?

Россия подарила миру учёных-первооткрывателей, которые внесли огромный вклад в развитие науки и техники, в исследование и изучение нашей планеты.

Имена российских путешественников можно встретить на карте мира в разных полушариях, на разных континентах. На северо-востоке Евразии – Берингов пролив, Берингово море, мыс Дежнёва. Русский мореплаватель Витус Беринг в середине XVIII (восемнадцатого) века нанёс на карту пролив между Азией и Америкой. Но за 80 лет до Беринга первым по нему прошёл другой русский путешественник – Семён Дежнёв. Недалеко от Южного полюса Земли – море Беллинсгаузена: в 1820 году русские моряки Ф.Ф. Беллинсгаузен и М.П. Лазарев открыли Антарктиду. На одном из островов Новой Гвинеи находится берег Миклухо-Маклая. Н.Н. Миклухо-Маклай – русский учёный, который 12 лет жил на этих островах, изучал язык и обычаи папуасов, завоевал уважение и доверие местного населения. Несколько раз встречается на карте имя Пржевальского: хребет Пржевальского в Китае, остров Пржевальского на Курилах, мыс Пржевальского на озере Беннет на Аляске. Российский географ, исследователь Средней Азии Н.М. Пржевальский прошёл по Азии 33 тысячи километров, изучая её географию, животный и растительный мир. Его именем назвали и новый вид лошади – лошадь Пржевальского.

Кто из русских учёных сделал революционные открытия в области физиологии и медицины?

Всему миру известны имена российских врачей, которые спасли тысячи человеческих жизней. Хирург Н.И. Пирогов в 1850 году первым начал применять наркоз при операциях и гипс при переломах. Учёный-физиолог И.П. Павлов – гордость отечественной науки. Он произвёл революцию в физиологии и медицине, создав науку о высшей нервной деятельности. В 1904 году Павлов стал первым русским учёным, который за свои исследования получил Нобелевскую премию. А в 1908 году самая престижная премия была присуждена биологу И.И. Мечникову и его французскому коллеге П. Эрлиху за теорию иммунитета. Широко применяются во всём мире открытия хирурга Н.В. Склифосовкого, офтальмолога Ф.П. Филатова, хирурга-ортопеда Г.А. Илизарова и многих других российских учёных.

Кем создана современная система классификации химических элементов?

Особое место в мировой науке занимает открытие Д.И. Менделеева: периодический закон химических элементов. Этот закон показал связи между отдельными химическими элементами и позволил их систематизировать. Есть легенда, что Менделеев увидел готовую таблицу химических элементов во сне! Но это только легенда. Учёный долго думал над проблемой, много лет, шаг за шагом, шёл к успеху, его открытие – результат огромной работы.

Кто изобрёл электрическое освещение?

С именами россиян связана и история создания электрической лампочки. В XIX (девятнадцатом) веке над этим устройством трудились многие изобретатели в разных странах. Среди них были российские учёные П.Н. Яблочков и А.Н. Лодыгин. В 1878 году «Свеча Яблочкова» – так назвали тогда лампу – была показана на всемирной выставке в Париже и имела большой успех. «Свечи Яблочкова» в конце XIX (девятнадцатого) века освещали улицы, дома, театры и даже дворцы многих городов мира. Но эти лампы быстро сгорали, их надо было менять каждые полтора-два часа. Поэтому электрическую лампочку продолжали совершенствовать. Американский изобретатель Томас Эдисон экспериментировал с разными материалами, а в ноябре 1879 года получил патент на конструкцию электрической лампы как на своё изобретение. Однако лампочка Эдисона работала не больше 40 часов. В 90-е годы XIX (девятнадцатого) века А.Н. Лодыгин предложил использовать в лампах новый материал – вольфрам. Именно нити из вольфрама применяются в современных лампах. В 1906 году Лодыгин продал свой патент на вольфрамовую нить компании General Electric.

Какие ещё изобретения россиян известны во всём мире?

История создания электрической лампы – яркое доказательство тому, что развитие техники и технологий, как правило, является результатом труда многих учёных из разных стран. Продолжим список открытый, которые изменили повседневную жизнь всей планеты. Русский изобретатель А.С. Попов – создатель радиоприёмника. Он продемонстрировал действие своего устройства 7 мая 1895 года. Этот день ежегодно отмечается в России как день рождения радио. Русский физик Б.Л. Розинг в 1911 году изобрёл электронный метод передачи изображений на расстоянии. В первых телевизионных передачах на экране появлялись простые геометрические фигуры. В 1964 году советские учёные Н.Г. Басов, А.М. Прохоров и американский исследователь Ч. Таунс получили Нобелевскую премию по физике за изобретение лазера.

Какую роль сыграли российские и советские учёные и конструкторы в исследовании космоса?

Одно из величайших достижений человечества – выход в космос. Именно русский учёный К.Э. Циолковский в начале ХХ века первым доказал возможность полётов в космическое пространство с помощью ракет. Идеи Циолковского реализовал конструктор С.П. Королёв. Под его руководством был создан и в 1957 году запущен первый искусственный спутник Земли. А в 1961 году был совершен первый полёт человека в космос. Имя советского космонавта Юрия Гагарина сегодня знают во всём мире. Первой женщиной-космонавтом стала Валентина Терешкова. К 2016 году в космосе побывало 120 советских и российских космонавтов, из них – 4 женщины. А ведь с начала полётов прошло всего 55 лет!

Сколько лауреатов Нобелевской премии было в истории страны?

Россия занимает 7 место в мире по числу лауреатов Нобелевской премии (21 человек). Из них – 14 учёных (за достижения в области физики, химики, физиологии, медицины и экономики) и 5 писателей. Ещё двое – академик А.Д. Сахаров и первый президент СССР М.С. Горбачёв – получили премии мира. Последние три Нобелевские премии были присуждены россиянам за достижения в области физики в 2000, 2003 и 2010 годах.